• STUDIEDAG AFZET, VERWERKING EN VERMARKTING

    In relatie tot agroforestryproducten

sprekers & presentaties

Een divers gezelschap van tegen de 40 personen verzamelt zich op 31 januari in Ospel op het bedrijf Aards van Thamar Bovend’eerdt.

Een themadag over afzet, verwerking en vermarkting blijkt populair. Boeren, verwerkers, belangenorganisaties, adviseurs, telers, onderwijs en experts met elke hun eigen invalshoek en vragen. Het bedrijf Aards is hiervoor een mooie plek, met snijheesters, bessen en fruitbomen en een eigen volledige saplijn (persen, zeven, vullen, pasteuriseren) en keuken om op professionele wijzen sappen en andere producten te maken. De sappen smaken goed en de diversiteit aan sprekers en publiek zorgt voor een levendige discussie. 

De verschillende sprekers tijdens de kennissessie hebben hun presentaties met ons gedeeld. Gedeelde Weelde is er een volledige film over hun organisatie beschikbaar.

Ook is er een uitgebreid verslag van de dag gemaakt dat je hier kan vinden.

Enkele opvallende punten worden hieronder toegelicht.

verdienvermogen

Agroforestry betekent vaak: meer verschillende producten, in kleinere volumes; waarbij een verdienmodel dus per definitie uit verschillende onderdelen zal bestaan. Verdienvermogen is dan een betere term, zoals Marco Bijl uitlegt. De markt voor deze producten is er zeker, zowel voor fruit als voor noten. Er is een groeiende vraag naar duurzame producten, zowel voor fruit als noten. Naast kwaliteit speelt het lokale aspect daarbij voor afnemers een grote rol. Lokale kwaliteitsproducten met een verhaal; een verhaal dat voor elk bedrijf anders is, maar uiteraard met grote gemene deler op het gebied van duurzaam, natuurinclusief en klimaatrobuust. De ‘agroforestry sector’ is op kleine schaal bezig met marktontwikkeling maar daar mag meer aandacht voor komen. Dat verhaal mag, en moet, meer verteld worden. ‘Lawaai maken’.

Zie hier de volledige presentatie van Marco Bijl.

verhalen vertellen

Door het land heen vertellen steeds meer natuurinclusieve- en agroforestry bedrijven hun verhaal en ontwikkelen ze hun eigen lokale markt, hun eigen korte ketens. Denk aan samenwerkingen met restaurants, catering, boerderijwinkels of producten in een lokale supermarkt, die staan daar meestal zeker voor open. ‘Verhalen vertellen maakt een bedrijf bijzonder en zorgt voor lokale binding’ zo horen we van Imagro. (Waarom heb je voor deze bedrijfsvoering gekozen, en hoe doe je dat en wat levert dat op?). Begin als bedrijf op tijd met communiceren, dus als je begint met aanplanten; anders gaan mensen zelf een verhaal vormen.

Vind hier de presentatie van Imagro.

nood voor verwerkingshubs

Kijken naar producten in de notenteelt dan is verkoop van walnoten, of hazelnoten, in dop de makkelijkste manier van verkoop; want is er weinig extra werk voor nodig na de oogst. Alleen het drogen, voor de houdbaarheid, maar verkoop vers in dop is natuurlijk ook mogelijk. Bij verkoop van gekraakte noten of verwerking tot olie, komt er meer kennis, apparatuur maar ook meer regeltjes kijken. Die verdere stappen in het verwerkingsproces lenen zich goed om gezamenlijk in hubs door het land opgepakt te worden gebeuren zoals bijvoorbeeld Veld 4 in Zoelen.

productontwikkeling

Op het gebied van fruit wordt er ook gewerkt aan productontwikkeling, op het moment op kleine schaal, met ambitie om op te schalen. Denk aan jam; chutney; siroop; fruit; gedroogde kruiden voor thee, producten die Boslekker reeds ontwikkelt. Door samenwerking met cateraars en boerderijwinkel komt steeds meer in beeld welke producten in trek zijn, en er komt kennis over welke producten gemakkelijk te produceren zijn. Daaruit volgend; pilots op het gebied van houdbaarheid en logistieke uitdagingen hebben nu ook veel aandacht. 

De volledige presentatie over Boslekker vind je hier.

Coöperatieve organisatie

Een ander punt waarover gediscussieerd wordt, is over de vraag hoe je de keten moet organiseren; en of een coöperatie daarvoor geschikt is. Jos van Wegen; ‘een ‘traditionele’ coöperatie waarbij boeren zichzelf organiseren vermindert de invloed van de boer elders in de keten’. Dus een ‘multi stakeholder’ coöperatie, of andere samenwerkingsvorm, waarbij de hele keten, vanuit hun eigen belang, betrokken is, is meer passend. Samenwerkingsnetwerken waarbij iedereen die erin zit ook een bijdrage levert. Zie hier zijn presentatie.

Een mooi voorbeeld daarvan is Gedeelde Weelde in Maastricht, een volledig coöperatief georganiseerde winkel, van producent tot consument. Zij maken het gat tussen consument en producent zo klein mogelijk; en creëren daarmee meerwaarde voor beiden. Zie hier een film over hun mooie organisatie!

Kortom, een mooie oogst van ideeën en ‘food for thought’ die de aanwezigen op hun eigen manier kunnen doorontwikkeling binnen hun organisatie of bedrijf, maar die ook in het vervolg van het Cambium project de aandacht zal houden.